توانمندی تکنولوژیک چیست؟

توانمندی تکنولوژیک چیست؟

توانمندی تکنولوژیک چه تفاوتی با توانمندی استراتژیک دارد؟

برای پاسخ به سوالات فوق لازم است ابتدا توضیحاتی در خصوص عبارات توانمندی و توانمندی تکنولوژیک ارایه شود. توانمندی های سازمانی (Organizational Capabilities) توانایی شرکت برای مدیریت منابع، از جمله کارکنان و سایر منابع به شکلی موثر است، مشروط بر اینکه این تواناییها منجر به ایجاد ارزش افزوده و کسب موقعیت رقابتی گردد. بسیاری از این توانمندی ها در نهایت بر حوزه مشتریان سازمان تمرکز دارند.

حال باید پاسخی مناسب برای اولین سوال یافت. توانمندی تکنولوژیک (Technological Capability) بر اساس تعاریف ارایه شده و تجارب بدست آمده از سازمان های مختلف، به معنی مجموعه‌ای از مهارت‌های انسانی است، این مجموعه مهارت‌ها شامل موارد مدیریتی و فنی است و همه آن‌ها برای استقرار و بهره‌برداری از یک مجموعه صنعتی و تکنولوژی همراه با بازده مناسب مورد نیاز است. تعریف دیگری در خصوص توانمندی تکنولوژیک ارایه شد که آن را توانایی استفاده موثر از دانش و علم بیان کرده است. در واقع استفاده موثر از علم و دانش به منظور بر طرف کردن نیازمندی‌های یک شرکت در حوزه تکنولوژی را توانمندی تکنولوژیک می گویند. در ادبیات مدیریت تکنولوژی، توانمندی تکنولوژیک در سطح سازمان را مجموعه‌ای از توانایی‌های وظیفه‌ای سازمان که به سادگی قابل تقلید نبود و در ایجاد ارزش افزوده و بهبود موقعیت سازمان به کار می‌آید تعریف می‌نمایند. به زبانی دیگر توانمندی تکنولوژیک در یک سازمان صنعتی به توانایی‌هایی اطلاق می‌شود که موجب انتخاب صحیح، استقرار، راه‌اندازی، تعمیر و نگهداری، اصلاح و گسترش تکنولوژی گردد.

توانمندی تکنولوژیک از نگاهی دیگر به این شکل تعریف شده است: توانایی یک سازمان تا مرحله‌ای که بتواند یک تکنولوژی را اجرا (پیاده) کند و سپس به اصلاح و بهبود آن به پردازد و نهایتا تکنولوژی جدیدتری را خلق کند. بنگاه های صنعتی باید بتوانند در کنار سیاست گذاری هوشمندانه در مورد بازار و محصولات تولیدی، مزیت رقابتی خود را در حوزه تکنولوژی محصول یا فرایندهای تولید توسعه داده و حفظ نمایند. در این راستا، درک اهمیت مزیت تکنولوژی و تدوین استراتژی مناسب برای کسب و توسعه تکنولوژی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

در پاسخ به سوال دوم باید گفت توانمندی های تکنولوژیک ماهیتا با توانمندی های استراتژیک تفاوتی ندارند، زیرا عملا راهبردهای اساسی سازمان را دنبال می کنند. اما با نگاهی دیگر می توان یک تقسیم بندی از توانمندی های تکنولوژیک ارایه داد که در حقیقت با این تقسیم بندی، توانمندی های استراتژیک نیز ذیل توانمندی های تکنولوژیک قرار می گیرند. بر اساس این تقسیم بندی که توسط پاندا و راماناتان در سال ۱۹۹۷ ارایه شده توانمندی های تکنولوژیک در چهار دسته زیر قرار می گیرند:

۱)       توانمندی های تاکتیکی (Tactical Capabilities)

۲)      توانمندی های مکمل (Supplementary Capabilities)

۳)     توانمندی های استراتژیک (Strategic Capabilities)

۴)      توانمندی های راهبری (Steering Capabilities)

هر یک از توانمندی های سه گانه فوق (به جز توانمندی های راهبری) به چند بخش مجزا تقسیم شده و در چند حوزه مختلف مورد ارزیابی قرار می گیرند.

در قسمت بعدی ضمن تعریف و ارایه تقسیم بندی توانمندی های تکنولوژیک، به این مهم خواهیم پرداخت که چه لزومی دارد یک سازمان به ارزیابی و توانمند سازی در حوزه توانمندی های تکنولوژیک دست بزند؟