یادداشت ۱ – صنعت مشاوره مدیریت

“مدیریت” علم و هنر سازماندهی و بسیج منابع و امکانات در مسیر تحقق اهداف است. همین تعریف ساده نشان می دهد که مدیریت بر اساس آخرین تعاریف و یافته ها معجون و ترکیبی شفا بخش از علم و هنر است و بر این اساس سازمان ها برای طی مسیر توفیق، هم به عالم نیاز دارند و هم به هنرمند. کسانی که بتوانند با ابزارها و رویکردهای نوین و کارآمد علمی کنار آمده و با به کارگیری آنها، هنرمندانه در بستر سازمان نقش آفرینی کنند. هنری که برخی معتقدند اکتسابی است و برخی دیگر بر وراثتی بودن آن اعتقاد دارند.
از طرف دیگر، “مشاوره مدیریت” گونه ای از خدمات است که از طریق ارائه مشاوره برای مدیران و سازمان ها، بهبود عملکرد مدیریتی و بهبود در روند حرکت سازمان ها را مد نظر دارد.
با این توضیحات، مشاوران مدیریت در ارائه خدمات خود گاهی رویکردهای علمی، گاهی روش ها و هنر اجرا و پیاده سازی و گاهی هر دو را به عنوان مشاور در اختیار سازمان ها و مدیران قرار می دهند.
امروزه ارائه خدمات مشاوره مدیریت در ردیف حوزه های نرم (فکری) و به صورت تخصصی در زمینه هایی مانند: ارزیابی و توسعه، تعالی سازمانی، ارزیابی و توسعه سبک رهبری، مدیریت و برنامه ریزی استراتژیک، برنامه ریزی عملیاتی، مدیریت پروژه، مدیریت نظام های اداری و منابع انسانی، ارزیابی و توسعه مدیران و کارکنان، مدیریت و مهندسی فرایندها و ساختار، سیستم های مدیریت کیفیت، مدیریت دانش، مدیریت تکنولوژی، مدیریت داده و اطلاعات، مالی، اقتصادی و سرمایه گذاری، مدیریت و برنامه ریزی تولید، لجستیک و مدیریت انبار، مدیریت دارایی های فیزیکی، مدیریت ریسک، مدیریت انرژی، ایمنی- بهداشت- محیط زیست (HSE)، بازاریابی و توسعه برند و بازار، فروش و خدمات پس از فروش، مدیریت و توسعه ارتباطات سازمانی و سایر زمینه های مرتبط شکل گرفته و مشاوران حقیقی و حقوقی در این رابطه فعالیت دارند.
به نظر می رسد هم راستا با بلوغ نظام های مدیریتی در یک جامعه توسعه یافته، نظام مشاوره مدیریت نیز توسعه خواهد یافت و شاید توسعه مشاوره و مشاوران مدیریت پیش شرط و مقدمه ای برای توسعه مدیریت باشد.

سید مهدی حاجی میرعرب

۱۸ اسفند ۱۳۹۷